Şinasi Morris

Şinasi Morris

1855 yılında , Manisa'da Safarat Yahudilerinden bir ailenin bir erkek çocuğu dünyaya gelir. Adını Morris koyarlar. Morris in ailesi çok fakirdir. Morris 9 yaşında kuşpalazı adlı ölümcül bir yakalanır. Adı Şinasi olan bir doktor Morris’i tedavi eder ve aile vefa borcunu ödemek için doktorun adını Morris’e verir.

Morris 15 yaşına geldikten sonra çok fakir olan ailesine yardım etmek için bir yahudi mezarlığına bekçi olur. Ancak okuma yazma bilmediği için işinden olur. Olay şöyle gerçekleşir; bir yahudi aile yakınlarının mezarını bulamaz ve Morris’e sorar ancak Morris’in okuma yazması olmadığı için mezarın yerini gösteremez. Aile şikayette bulunur ve Morris işten kovulur.İş arayan Şinasi 1870 yılında yine yahudi olan Garofolo adlı tüccarın yanında işe başlar. Kısa sürede patronunun gözüne girmiştir Morris ve patronuyla birlikte Mısır’agitmiştir. Orada da başarılı olan Morris patronuyla dost olmuştur.

Morris 1890 yılına gelindiğinde Amerikaya gitmeye karar verir. Patronundan 25 bin dolar borç alır.Chigago Uluslararası Fuarında bir sigara yapıştırma makinesi sergiler. Bu icadı çok yoğun ilgi görür ve beğenilir.Buradan kazandığı parayla patronuna borcunu öder ve bu para ona iş kurma imkanı sunar. 1903 yılına gelindiğinde Amerika, Akdeniz’de ticaret yapabilimek için,gemilerini geçirmek için o zamanın padişahı Abdulhamit’e başvurur.Abdulhamit haraç vermeleri karşılığında izin verir ve der ki: bizden tütün de satın alacaksınız.Amerika şartları kabul etmesiyle birlikte Osmanlıya ilk ve tek haracını vermiş olur. Bu tütün anlaşması Şinasi Morris’e çok büyük avantaj sağlar. Zaten manisa ve o bölgeyi iyi bilen Morris, bu bölgenin tütününü de iyi bilir. Bu avantajı en iyi şekilde kullanır.

Kısa sürede çok büyük işler başarır ve Manisa’da yaşayan kardeşi Solomon’u da yanına alıp iş alanını iyice geliştirir. New York Broadway’de ‘SCHİNASİ BROTHERS COMPANY’ adında bir sigara fabrikası kurar. Hala bu bina ayaktadır.Türk tütünü kullanmakta olan Morris, kısa sürede Türk tipi sigaralarla üne kavuşur. Manisa ve Akhisar bölgesinden götürdüğü kalifiye elemanlarla çok kaliteli ürünler üretir. Morris artık çok zengin olmuştur. Okuduklarımıza göre 52 odalı bir malikane yaptırtmıştır.

 Morris'le yapılan bir röportajdan bahsedelim...

Yunanistan’da gerçekleşen röportaj esnasında gazeteci Morris’e bir kağıda soru yazar ancak okuma yazma bilmeyen Morris yanındakine okumasını söyler. Bunun üzerine gazeteci der: -Okuma yazma bilmeden bu kadar zengin oldunuz, bir de tahsilli olsanız kim bilir ne olurdunuz? Morris’in bu soruya cevabı oldukça ilginçtir. –İyi bir mezarlık bekçisi olurdum.

1916 yılında tüm haklarını Amerikan Tabacco Company’e satar. Ve iş hayatını noktalar. Ayrıca, arkadaşı Philip’le şuanda tütünde dünya devi olan Philip Morris i kurmuştur.