Nakiye Öğretmen

Nakiye Hanım, Dârulmuallimâttan mezun olmuştur ve  1902’de aynı okulda başladığı çalışma hayatına 1927’ye kadar İstanbul  İnas İdadisi, Sultanahmet Vakıf Mektepleri, Suriye’de kurulan Türk mektepleri, Feyziye Mektebi ve İstanbul Kız Lisesi’nde öğretmen ve idareci olarak devam etmiştir. Kadınların Türk eğitim ve sosyaş hayatında daha aktif rol oynaması gerektiğinin bilincinde çağdaş bir eğitimcidir. Kadınların ilerlemesinin ancak kızlar için ilkokulların açılmasıyla mümkün olabileceğini savunmuştur ve bu ilkokulların kadın öğretmenler tarafından yönetilmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Nakiye hanım, kadınların eğitimde aktif bir rol oynamasını istemektedir. Medeniyet bu şekilde sağlanabilecektir.


1911’den itibaren görev yaptığı İnas İdadisi’ni daha çağdaş bir yapıya kavuşturmak için proje hazırlayarak okula elektrik ve masa örtüsü istemiş, ancak bu en basit taleplerinin Maarif Nezareti tarafından reddedilmiştir  ve okul yatılı okula çevrilmiştir bunun üzerine 1913 yılında buradaki görevinden ayrılmıştır. O dönemde Evkaf Nazırı Hayri Bey’in, özellikle ilkokulların ortaçağ zihniyetinin etkisi altında bulunmasından dolayı, okullarda  ciddi reformlar yapmaya başlaması üzerine Nakiye Hanım, 1913’te Sultanahmet Vakıf Mektepleri’nin müdürlüğünü yapmıştır.

 Küçük çocukların yaşına uygun olmaması nedeniyle dini derslerin okutulmasına karşı çıkan Nakiye Hanım, bu okulları İstanbul’un Anadolu ve Rumeli kıyılarındaki en gözde eğitim merkezi haline getirmiş, ancak eğitimi merkezileştirmek adına bütün vakıf okullarının Maarife devredilmesiyle, Şubat 1917’de bu okuldaki görevinden ayrılmıştır. Nakiye Hanım, Vakıf Mekteplerinde görev yaparken, Suriye’ye giderek, orada da eğitim alanında önemli hizmetlerde bulunmuştur. 1916 yılı yaz aylarında, Fransızlarınki ile rekabet edecek kadar kaliteli okullar kurmak isteyen Cemal Paşa’nın daveti üzerine Halide Edip Hanım ile beraber Suriye’ye giden Nakiye Hanım, Beyrut, Şam ve Cebel-i Lübnan’da birçok okulun açılmasında rol oynamıştır.

Ardından 1917’de Feyziye Mektebi Müdürlüğü’nü yapmıştır. Dönemin en iyi öğretmenlerinin bir araya gelmesiyle Feyziye Mektebi İstanbul’da eğitim dünyasına adeta fırtına gibi girmiş ve Nakiye Hanım’ın müdürlüğü altında öğrencilerin yemek ve barınma sorunlarına kalıcı çözümler bulunmuştur. Okulda disiplini hâkim kılmanın yanı sıra, dini dersler yerine felsefe, mantık ve sosyoloji gibi batılı tarzda yeni bir eğitim programı uygulayan Nakiye Hanım, 1929’da İstanbul Kız Lisesi Müdürlüğü’nü yapmıştır.

 Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e uzanan süreçte eğitim ve cemiyet hayatını dolu dolu geçiren ve çok fazla yararda bulunan Nakiye Hanım, kadınlara seçme seçilme hakkı verilmesiyle birlikte  önce İstanbul Şehir Meclisi’ne, ardından Erzurum milletvekilliğine seçilerek üç dönem boyunca milletvekilliği yapmıştır. Ayrıca, Nakiye hanım dünyada ilk kez 1930 yılında taksim meydanında çocuk hakları bildirgesini okumuştur. Bu olay Nakiye hanımın çocuk ve insan haklarına verdiği önemi gözler önüne sermektedir. Bu özellikleri onu diğerlerinden keskin çizgilerle ayırmış ve adını tarihe altın harflerle yazdırmasını sağlamıştır.